Birleşmiş Milletler Genel Kurulu; BM’nin karar alıcı, politika yapıcı ve temsil organıdır.
Birleşmiş Milletler Teşkilatı‘nın beş ana organından bir tanesidir. Genel Kurul örgütün ana istişare organıdır. Tüm üye ülkelerin birer oy hakkı bulunan temsilcilerinden oluşur.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun Görev Ve Yetkileri
- Silahsızlanma ve silahların kontrolünü öngören düzenlemeler dahil olmak üzere uluslararası barış ve güvenliğin korunmasına yönelik konuları ele almak ve tavsiye kararları vermek;
- Güvenlik Konseyi’nde ele alınan ihtilaflar ve konuları kapsamamak üzere Dünya barışı ile ilgili konularda oturumlar düzenlemek ve tavsiye kararları almak;
- Güvenlik Konseyi’inde ele alınan ihtilaflar ve konular hariç olmak üzere Antlaşma kapsamına giren konularda ve Birleşmiş Milletler organlarının görev ve yetkilerini kapsayan başlıklarda oturumlar düzenlemek ve tavsiye kararları almak;
- Uluslararası siyasi işbirliğini, uluslararası hukukun geliştirilmesi ve tedvini, herkesi kapsayan temel insan hak ve özgürlüklerinin hayata geçirilmesi ve ekonomik, toplumsal, kültürel, eğitim, sağlık alanlarında uluslararası işbirliği sağlanması için çalışmalara başlamak ve tavsiyede bulunmak;
- Kökeni her ne olursa olsun milletlerarasındaki dostça ilişkileri bozacak herhangi bir sorunun barışçıl yolla çözülmesi konusunda tavsiyede bulunmak;
- Güvenlik Konseyi ve diğer Birleşmiş Milletler organlarının vereceği raporları değerlendirmek;
- Güvenlik Konseyi’nin daimi olmayan üyelerini, Ekonomik ve Sosyal Konsey üyelerini ve Vesayet Konseyi’nin ek üyelerini (gerekli olması durumunda) seçmek; Güvenlik Konseyi ile birlikte Uluslararası Adalet Divanı Yargıçlarını seçmek; ve Güvenlik Konseyi’nin tavsiyesi doğrultusunda Genel Sekreteri atamak.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Kararları ve bağlayıcılığı
Barış ve güvenlik, yeni üyelerin katılımı, bütçe gibi önemli konuları ilgilendiren kararlarda üçte iki çoğunluk gereklidir. Diğer konuları ilgilendiren kararlar ise salt çoğunlukla alınır.
BM Genel Kurulu’nda alınan kararların hükümetler açısından bağlayıcılığı yoktur, fakat dünya kamuoyunun ahlaki otoritesini ve ağırlığını taşırlar.
Alınan bütün kararlarda Güvenlik Konseyi’nin veto yetkisi vardır. Güvenlik Konseyi’nin veto yetkisi bulunan beş daimi üyesi vardır. Bunlar; ABD, Rusya, İngiltere, Fransa ve Çin Halk Cumhuriyeti’dir.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun Oturumları
Genel Kurul’un oturumları geleneksel olarak eylül ayının ilk haftasından sonraki üçüncü salı günü açılır.
Ayrıca Genel Kurul, Güvenlik Konseyi’nin ya da BM üyelerinin çoğunluğunun talebi üzerine Genel Sekreterin çağrısı ile özel oturumla toplanabilir.
Genel Kurul Başkanı, 21 as başkan ve 6 ana komitenin oturum başkanlarının seçimi esas oturumun başlamasından üç ay önce yapılır.
Eşit temsilin sağlanabilmesi için, Genel Kurul Başkanı her yıl sırayla 5 bölgeden seçilir.
Her olağan oturumun başında, Genel Kurul ve hükümet başkanları öncelikli sorunlar hakkındaki görüşlerini dile getirirler. Bu sorunlar 6 ana komitede ele alınmaktadır.
BM Genel Kurulu Komiteleri
- Birinci Komite (Silahsızlanma ve Uluslararası Güvenlik konuları)
- İkinci Komite (Ekonomik ve Mali İşler)
- Üçüncü Komite (Sosyal, İnsani ve Kültürel konular)
- Dördüncü Komite (Özel Politika ve Sömürgeciliğin Sonlandırılması)
- Beşinci Komite (Yönetim ve Bütçe konuları)
- Altıncı Komite (Hukuki konular)
BM Genel Kurulu’nun bir yıllık öncelikli çalışma konularını üye devletlerin çoğunluğunun aldığı kararlar sonucu belirlenir.
Çalışmalar;
- Silahsızlanma, barışın korunması, insan haklarının geliştirilmesi gibi belli başlı konularda çalışmak üzere Genel Kurul tarafından oluşturulan organlar ve komiteler;
- Kurul’ un talep ettiği uluslararası konferanslar;
- Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği – Genel Sekreter ve uluslararası memurlar tarafından yürütülür.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Başkanı
Genel Kurul Başkanı’nın seçimi normal oturumların başlamasından en az 3 ay önce yapılır.
BM Genel Kurul Başkanı; Volkan Bozkır’dır.
17 Haziran 2020’de H.E. Volkan Bozkır (Türkiye) 75. Genel Kurul Başkanlığına seçilmiştir. BM Genel Kurulu 75. oturumuna başkanlık yapacaktır.
4 yorum